Boolean Works

Amsterdam / Gendringen 19 april 2021

Boolean Works is een selectie van de kunst & projecten van Johannes Bongers vanaf 1991.

Opgeleid als beeldhouwer en sterk beïnvloed door architectonisch denken en (anti) narrativiteit begon Bongers zijn carrière als ruimtelijk kunstenaar. Nadien opgeleid in de geografie van temporaliteit, kritische theorie en informatica, zigzagt zijn werk tussen oude en nieuwe dimensies die alle levende systemen beïnvloeden. De narrativiteit van het werk evolueerde door de tijd in zeer intieme scènes die versmolten met alternatieve realiteiten, meestal theoretisch en reflectief. In de afgelopen jaren is deze praktijk een solide basis gebleken om artistiek en kritisch om te kunnen gaan met de huidige hachelijke situatie. Tegenwoordig is Boolean Works een politiek-artistieke methodologie waarin Bongers opereert als een kunstenaar en ecosoof.

In de afgelopen drie decennia zijn de onderliggende perspectieven en dimensies van de kerndisciplines van Bongers - ruimte, tijd, informatie, het zelf en het sociale - door technologie verstrengeld en gecomprimeerd. Deze verstrengeling en compressie vervormde de menselijke, sociale en mondiale toestand door de dimensionele fundamenten ervan te marginaliseren. Het leven zonder deze dimensies confronteert ons met homogenisering, drijft het verlangen naar individualiteit en lokaliteit aan, beïnvloedt onze manieren van bij elkaar zijn en vervreemdt de natuur en cultuur. Boolean Works is een artistieke en kritische praktijk die zich toelegt op het reflecteren op deze toestand en het creëren van nieuwe scripts die de werkelijkheid veranderen.

Over Boolean
Booleaanse algebra is afkomstig van George Boole, de 19e-eeuwse wiskundige, en de Booleaanse logica wordt beschouwd als de basis voor het informatietijdperk. Booleaanse logica en de Booleaanse operatoren AND OR NOT inspireerde Bongers al vanaf de vroege jaren '90. Na 2000 jaar aristotelische logica bood Boolean de belofte om wat er in de vergelijking mag komen fundamenteel te veranderen. Voor het eerst trad het universum van alle denkbare objecten - getallen, taal, ideeën, objecten en zelfs de dood de wereld van de logica binnen. Boolean had ook verruimende effecten op de reikwijdte die de alter realiteiten van Bongers nodig hadden. Tegelijkertijd merkte Bongers op, die zich bezighield met de poëtica van de ruimte, dat Booleaanse logica en zijn operatoren de primaire politiek van de geest en het lichaam weerspiegelen: de architectuur van in- en uitsluiting. Bongers concludeerde, door de Borgesiaanse toepasbaarheid op het universum van objecten te combineren met de in / uit-architectuur van de geest en het lichaam, dat Boolean de menselijke en sociale verbeelding verrijkt en beschermt tegen binaire regimes als technologie, massamedia en andere beperkende en voorschrijvende realiteiten.

Boolean Works creëerde een logica voor de psyche, het sociale en voor kunst door Boolean te vieren als menselijke vrijheidspraktijk. Maar binnen tien jaar liep het anders af. Terwijl Bongers’ narrativiteit, het veranderen van de realiteit en het werken aan nieuwe mogelijkheden doorzette, veranderde de wereld.

Stand van zaken
De Booleaanse operatoren EN OF NIET weerspiegelen de diepgewortelde aard van in- en uitsluiting, een ruimtelijk mechanisme dat alle levende systemen reguleert. Tijdens de opkomst van het informatietijdperk hebben ingenieurs zich Booleaanse logica toegeëigend en de menselijke en sociale structuren in code vastgelegd en vergrendeld. In het begin door het onbewust vergroten, maar later door opzettelijk menselijke gebreken, behoeften en het manipuleren van verlangens uit te buiten en te transformeren. Ingenieurs hercodeerden en transformeerden de Boolean in- en uitsluitingsmechanismen in verdeel en heers-algoritmen: vergelijkbaar ruimtelijk principe als in / uit, maar met een ander doel en een ander resultaat. Uiteindelijk kromp de Borgesiaanse veelheid ineen tot homogeniteit en vermindert de diversiteit van de menselijke geest en het sociale, vergelijkbaar met de afnemende biodiversiteit in alle levende systemen. Gesteund door onbeperkt kapitaal, creëerden ingenieurs het techné-monster dat de menselijke en sociale verbeelding en zijn relaties toeëigende, en menselijke capaciteiten beperkt.

De menselijke bedrading werd opnieuw gecodeerd in verdeel en heers, en dit veranderde sociaal in transactioneel en stuwde het ouderwetse kapitalisme op in hyperkapitalisme. Het kapen en uitbuiten van de geest, de sociale en cognitieve systemen gaat ten koste van de menselijk handelingsvermogen en daadkracht en verstoort het evenwicht tussen de menselijke psyche, het sociale, het milieu / de aarde en alle levende systemen. De verstrengeling van crises op het gebied van klimaat, democratie, ongelijkheid en technische dystopie is een uiting van deze onevenwichtigheid.

In 2012 richtte Bongers Fazzination op en bouwde een technologisch contra-narratief platform op basis van doorlaatbaarheid, een delicaat membraan van wederkerigheid, en zonder de bekende verleidelijke beloningssystemen uit de wereld van User Interface Design. Fazzination vocht tegen het Omni-massamediamonster.

Bongers verkondigt dat de huidige tijd kunst en kunstenaars, transversaliteit en een radicaal begrip en vervorming van de kernconcepten nodig heeft, in het proces van wording. (Rosi Braidotti)

Neo-Booleaanse ecosofie
Sinds 2015 heeft Boolean Works de klassieke Booleaanse logica resulterend in TRUE of FALSE (1 of 0), omgebouwd in een Neo-Booleaanse ecosofie. Deze ecosofie is bevestigend, meervoudig gewaardeerd, gelaagd en complex: Borgesiaans met een ethisch en politiek karakter. In deze ecosofie maken alle systemen en Umwelten deel uit van één vergelijking: menselijke en niet-menselijke subjectiviteit, het sociale, de politiek en economie, aarde / milieu en technologische artefacten zijn transversaal met elkaar verbonden en worden gereguleerd door meerdere niveaus van feedback, gegidst door wat we willen worden.

Booleaanse operatoren
Begin jaren '90 richtte Bongers zich op ruimte, tijd, dood, (persoonlijke) identiteit en film; NOT was de Booleaanse operator van bevestigende ontkenning. Tijdens de jaren 0 werkte Bongers aan montage en temporele geografie, vloeiende gebieden waar AND en OR dominant zijn. In de jaren 10 betrad NOT opnieuw het artistieke podium, nu voor politiek activisme door geeL Contra Materiaal, door technologische tegenverhalen te ontwerpen en de kenniscrisis te bestrijden.

Vandaag, begin jaren twintig, zijn de Booleaanse operatoren AND OR NOT uitgegroeid tot een kritisch gedicht van drie woorden en een technisch icoon om ons te herinneren aan de mogelijkheden om onze beperkingen te overwinnen. AND OR NOT waarmee Boolean Works op gang is gebracht, blijft in een continu proces van kritische reflectie en inspiratie door kunst te maken en kunstenaar te zijn in onze tijd. Want dat is de belangrijkste opbrengst van de zigzaggende aard van Bongers: niet alleen de kunst is geëvolueerd; er is niets meer lonend dan om vandaag de dag een kunstenaar te zijn en de hachelijke situatie te kunnen beïnvloeden zonder deze te verergeren.

In 2020 hebben Bongers en Arienne van Staveren de Gemeente Nieuwe IJssel opgericht. Zomer 2021 opent GROND, een ecosofische kunstruimte in Amsterdam.

Recente werken en projecten verwijzen naar specifieke websites of extra info.